trạng thái chân thực

Khi một người có hơn một mối quan tâm cùng một lúc thì tâm họ không thể nào tịnh được. Tâm tịnh có nghĩa là không gian ý thức vừa định tĩnh vừa thoáng đãng. 

Vừa nói chuyện vừa bấm điện thoại, nhiều người vẫn có thể làm hai điều này cùng lúc nhưng không gian tâm không rộng thoáng, ý thức không chuyên nhất. Tâm bất định khi phải di chuyển qua lại giữa đối tượng này và đối tượng khác. Cũng vậy, khi thiền sinh thực hành quan sát, họ lầm lẫn việc quan sát đó là quan sát các đối tượng nên lúc thì quan sát cái này, lúc chạy đuổi cái kia, ý thức hướng ra về phía các đối tượng thì không gian tâm không thể nào sâu lắng và phóng khoáng. 

Ý thức chỉ hướng vào sự định tĩnh bên trong, sự chuyên nhất này tỏa sáng lên những đối tượng tương giao với nó, hoặc sẽ thôi thúc cho việc tập trung vào một đối tượng cụ thể nào đó nhưng không hề bị đánh mất chính mình. 

Hãy ý thức vào trạng thái chân thực của không gian bên trong, đó là trạng thái định tĩnh mát mẻ, rồi bạn sẽ "quen" với điều này và nhận thấy rằng đây mới là cảm giác chân thực duy nhất. Vì phần lớn chúng ta đều đã "quen" với những trạng thái tạm thời. Do đó, việc ý thức vào trạng thái đích thực của tâm là hoàn toàn quan trọng. 

Những biến động trong tâm (trong không gian) không quan trọng như chúng ta nghĩ, vì chúng chỉ là những sản phẩm mang tính tạm thời của ý thức dính chấp. Chẳng hạn, khi cơn giận phát sinh, chắc chắn do dính chấp vào một dạng tư tưởng hay đối tượng nào đó. Lúc này, không phải là chía sự chú ý vào cơn giận hay tư tưởng, mà lắng lòng vào không gian sâu lắng bên trong. Lúc này không chấp vào cảm xúc mà cũng không chấp vào suy nghĩ, chỉ là ý thức sâu vào cảm giác chân thực của tâm. Cảm giác chân thực của tâm thì không biến đổi. Bạn sẽ cảm nhận cơn giận không bị kéo dài chu trình, mà sẽ tự tan ra trong không gian, tâm trí đi vào sự ổn định, ý thức tĩnh lặng sẽ tỏa ra và dâng lên bề mặt tâm trí, cũng như ánh sáng mặt trời hoàn toàn dâng lên hẳn và chiếu hoàn toàn vào không gian bề mặt trái đất.