sự tự nhận biết

1. Nếu cuộc sống bị đe dọa, tất cả mối quan tâm đều tập trung vào một điều duy nhất: cứu mạng sống. Lúc này tâm trí được tập trung và không thể đi lang thang, đó là một thôi thúc của Thượng Đế cho việc "bảo vệ" và "che chở" con dân của Ngài. Do đó, trong thực hành nhận biết, việc chú tâm vào quá trình thở, là một cách điều hòa cơ thể, thần kinh lẫn tâm trí tự nhiên, và tâm trí không thể đi lang thang nếu sự chú tâm "che chở" này được thực hiện một cách nghiêm túc. 

Như vậy, điều chúng ta cần là sự thanh lọc tâm trí bằng một số phương pháp - chú tâm vào sự điều hòa hơi thở là một trong số đó - nhằm cho thói quen hứng thú vào những tư tưởng trần tục bị suy yếu đi. Chính những tư tưởng và mối quan tâm mang tính trần tục là chướng ngại rất lớn và phổ biến trong việc cảm nhận bản chất nhận biết thuần khiết nơi chúng ta.

Trong việc chú tâm vào quá trình thở, thực ra là tâm trí không chỉ ổn định mà không gian nhận biết thuần khiết bên trong cũng được trải nghiệm. Như vậy, ở đây, chúng ta nhìn thấy một nguyên lý: chú tâm vào quá trình thở kích hoạt sự tập trung tâm trí. Khi tâm trí tập trung (tâm trí ổn định), nó kích hoạt nhận biết thuần khiết bên trong. Như vậy, người thực hiện và đối tượng được thực hiện (người tập trung vào hơi thở lẫn hơi thở là đối tượng được thực hiện) biến mất, chỉ còn lại không gian nhận biết tĩnh lặng. Đó vừa là khởi đầu vừa là kết thúc, vừa là con đường vừa là đích đến.

2. Tất cả mọi tư tưởng phát sinh trong tâm trí đều là mối liên hệ với "tôi". Những suy nghĩ về cha mẹ, về con, về chồng vợ, về công việc... đều trong mối liên hệ với cái gọi là "tôi". Tức chúng ta định hình tâm lẫn cơ thể này là "tôi" và các tư tưởng chính là mối quan hệ gì đó với nó. Khi truy tìm nguồn gốc của "tôi", thì mối quan hệ sẽ bị đứt vì không còn chủ thể liên hệ nên các đối tượng sau đó đều bị đứt. Đó là lý do vì sao Maharsi nói rằng hãy hỏi "tôi là ai". Tâm trí không thể trả lời được, chủ thể "tôi" chỉ còn khoảng tĩnh lặng và mối liên hệ là các tư tưởng cũng bị chặt đứt hoàn toàn.